Boğazda beyazlama neden oluyor, belirtileri nelerdir?

Boğazda beyazlama, genellikle bademcikler, yutak veya boğaz duvarında beyaz, sarımsı veya grimsi renkte lekeler, benekler veya tabakaların oluşması durumudur. Bu durum, çeşitli enfeksiyonlar, iltihaplar veya diğer tıbbi sorunlardan kaynaklanabilir. Boğazda beyazlama, genellikle bir doktor tarafından değerlendirilmesi gereken bir belirtidir, çünkü altta yatan nedenin teşhis edilmesi önemlidir.

Boğazda beyazlamanın birçok olası nedeni vardır. İşte en sık görülen sebepler:

• Bakteriyel Enfeksiyonlar: Streptokok (beta hemolitik streptokok) gibi bakterilerin neden olduğu boğaz enfeksiyonları, bademciklerde beyaz iltihaplı lekeler oluşturabilir. Bu durum, "streptokok farenjiti" olarak bilinir.
• Viral Enfeksiyonlar: Grip, soğuk algınlığı veya mononükleoz (öpücük hastalığı) gibi viral hastalıklar, boğazda beyaz veya sarımsı tabakalara yol açabilir. Özellikle mononükleoz, bademciklerde belirgin beyazlık yapabilir.
• Mantar Enfeksiyonları: Candida albicans gibi mantarların neden olduğu pamukçuk (oral kandidiyaz), boğazda, dilde ve yanak içinde beyaz, peynirimsi lekeler oluşturabilir. Bu, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde, diyabet hastalarında veya antibiyotik kullanımı sonrasında yaygındır.
• Tonsillolit (Bademcik Taşları): Bademciklerdeki çukurlarda yiyecek artıkları, bakteri ve ölü hücrelerin birikmesiyle oluşan sert, beyaz veya sarımsı yapılardır. Genellikle kötü ağız kokusu ve boğazda yabancı cisim hissiyle birlikte görülür.
• Farenjit veya Tonsillit: Boğaz iltihabı (farenjit) veya bademcik iltihabı (tonsillit), beyaz veya sarı renkte iltihaplı alanlara neden olabilir. Bu, hem bakteriyel hem de viral kaynaklı olabilir.
• Sigara veya Alkol Kullanımı: Kronik tahriş, boğazda beyaz lekeler veya lezyonlar oluşturabilir. Aşırı sigara içmek, boğaz dokusunda değişikliklere yol açabilir.
• Alerjiler veya Tahriş Edici Maddeler: Toz, polen veya kimyasal maddelere maruz kalmak, boğazda inflamasyon ve beyazlamaya neden olabilir.
• Otoimmün Hastalıklar: Nadiren, liken planus gibi otoimmün durumlar boğazda beyaz, ağ benzeri lezyonlar yapabilir.
• Kanser veya Prekanseröz Lezyonlar: Çok nadir olmakla birlikte, boğaz kanseri (örneğin, bademcik veya yutak kanseri) erken evrelerde beyaz lekeler şeklinde kendini gösterebilir. Bu nedenle, uzun süreli beyazlamalar mutlaka bir doktor tarafından kontrol edilmelidir.

Boğazda beyazlama, genellikle diğer semptomlarla birlikte görülür. İşte yaygın belirtiler:

• Boğaz Ağrısı: Beyaz lekelerin olduğu bölgelerde ağrı, yanma veya kaşıntı hissedilebilir. Bu, özellikle yutkunma sırasında şiddetlenir.
• Yutma Güçlüğü: Boğazdaki iltihap veya lekeler, yutkunmayı zorlaştırabilir ve ağrılı hale getirebilir.
• Ateş ve Halsizlik: Enfeksiyon kaynaklı beyazlamalarda, vücut ısısında artış, üşüme ve genel bir yorgunluk görülebilir.
• Şişmiş Lenf Düğümleri: Boyun veya çene altındaki lenf bezleri, enfeksiyonla mücadele nedeniyle şişebilir ve hassaslaşabilir.
• Kötü Ağız Kokusu: Bakteriyel enfeksiyonlar veya bademcik taşları, ağızda kötü kokuya neden olabilir.
• Ses Kısıklığı veya Öksürük: Boğazdaki irritasyon, ses tellerini etkileyerek ses kısıklığı veya inatçı öksürüğe yol açabilir.
• Baş Ağrısı ve İştah Kaybı: Özellikle enfeksiyon durumlarında, baş ağrısı ve yemek yeme isteğinde azalma görülebilir.
• Beyaz Lekelerin Görünümü: Lekeler, bademcikler üzerinde benekler, çizgiler veya yaygın bir tabaka şeklinde olabilir. Bazen kolayca silinebilir (pamukçukta olduğu gibi), bazen de daha derin ve yapışkandır.

Boğazda beyazlama, genellikle kendi kendine geçmez ve altta yatan nedenin tedavisi gerektirir. Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir doktora danışın:

• Boğaz ağrısı ve beyazlama 2-3 günden uzun sürerse,
• Yüksek ateş (38°C üzeri) varlığında,
• Nefes almada güçlük veya yutkunamama durumunda,
• Boyunda şişlik veya ağrılı lenf bezleri varsa,
• Beyaz lekeler kanamalı veya hızla yayılıyorsa,
• Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde (diyabet, HIV/AIDS gibi) ortaya çıkarsa.

Genel olarak, boğazda beyazlama ciddiye alınması gereken bir belirtidir. Doğru teşhis için bir kulak, burun, boğaz (KBB) uzmanına veya aile hekiminize başvurmanız önerilir. Doktorunuz, fizik muayene, boğaz kültürü veya gerekirse kan testleriyle nedeni belirleyip uygun tedaviyi (antibiyotik, antifungal ilaçlar veya destekleyici bakım) önerecektir. Evde tuzlu su gargarası yapmak veya bol sıvı tüketmek geçici rahatlama sağlayabilir, ancak kalıcı çözüm için tıbbi yardım şarttır.