Boğazda ağrı ve yanma neden olur, hangi durumlarda görülür?

Boğazda ağrı ve yanma hissi, genellikle enfeksiyonlar, tahriş edici faktörler veya alerjik reaksiyonlar gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkan yaygın bir şikayettir. Bu durum, boğaz dokusunun iltihaplanması veya zarar görmesi sonucu oluşur. İşte boğaz ağrısı ve yanmasının başlıca nedenleri ve hangi durumlarda görüldüğüne dair detaylı bir açıklama:

Enfeksiyonlar, boğaz ağrısının en yaygın nedenidir. Bunlar şu şekilde sınıflandırılabilir:

• Viral Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip, mononükleoz (öpücük hastalığı) ve COVID-19 gibi virüsler boğazda ağrı ve yanmaya yol açar. Özellikle kış aylarında ve mevsim geçişlerinde daha sık görülür.
• Bakteriyel Enfeksiyonlar: Streptokok (beta mikrobu) gibi bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar, şiddetli boğaz ağrısı, yutma güçlüğü ve ateşle seyredebilir. Bu durum, genellikle antibiyotik tedavisi gerektirir.
• Mantar Enfeksiyonları: Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde Candida gibi mantarlar boğazda yanma ve ağrıya neden olabilir.

Boğaz dokusunu tahriş eden çevresel veya davranışsal faktörler de ağrı ve yanmaya yol açabilir:

• Sigara ve Tütün Ürünleri: Sigara dumanı, boğazı kurutur ve tahriş ederek kronik ağrıya neden olur. Pasif içicilik de benzer etkilere sebep olabilir.
• Kuru Hava: Özellikle kışın ısıtma sistemlerinin neden olduğu kuru ortamlar, boğazın nem kaybetmesine ve yanma hissine yol açar.
• Kimyasal Maddeler: Temizlik ürünleri, endüstriyel dumanlar veya hava kirliliği gibi kimyasallar boğazı tahriş edebilir.
• Aşırı Bağırma veya Konuşma: Uzun süre yüksek sesle konuşmak veya bağırmak, ses tellerini ve boğazı zorlayarak ağrıya neden olabilir.

Alerjiler, bağışıklık sisteminin polen, toz, küf veya hayvan tüyü gibi maddelere aşırı tepki vermesi sonucu boğazda yanma ve ağrıya neden olabilir. Bu durum genellikle burun akıntısı, hapşırma ve göz kaşıntısı gibi diğer alerji belirtileriyle birlikte görülür.

Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), mide asidinin yemek borusuna kaçması sonucu boğazda yanma, ağrı ve ekşi bir tat hissine neden olur. Bu durum özellikle yemeklerden sonra veya yatarken daha belirgin hale gelir.

Boğaz ağrısı ve yanması, aşağıdaki durumlarda da ortaya çıkabilir:

• Bademcik İltihabı (Tonsillit): Bademciklerin enfeksiyonu veya iltihaplanması şiddetli boğaz ağrısına yol açar.
• Yabancı Cisimler: Boğaza kaçan küçük cisimler veya yiyecek parçaları tahrişe neden olabilir.
• Tümörler: Nadiren de olsa, boğaz veya gırtlak bölgesindeki iyi huylu veya kötü huylu tümörler ağrı ve yanmaya sebep olabilir.
• Otoimmün Hastalıklar: Behçet hastalığı gibi bazı otoimmün durumlar boğaz ülserleri ve ağrıya neden olabilir.

Boğaz ağrısı ve yanması, genellikle şu durumlarda daha sık ortaya çıkar:

• Mevsimsel değişikliklerde, soğuk algınlığı ve grip salgınları sırasında.
• Sigara içen veya kirli hava koşullarına maruz kalan kişilerde.
• Alerji mevsimlerinde (örneğin, ilkbaharda polen alerjisi olanlarda).
• Reflü hastalarında, özellikle yağlı veya baharatlı yiyecekler tükettikten sonra.
• Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde, enfeksiyonlara yatkınlık nedeniyle.

Eğer boğaz ağrınız iki haftadan uzun sürüyorsa, nefes almada güçlük, yüksek ateş veya boyunda şişlik gibi belirtiler eşlik ediyorsa, mutlaka bir doktora başvurmanız önerilir. Basit durumlarda bol sıvı tüketmek, tuzlu suyla gargara yapmak ve dinlenmek semptomları hafifletebilir.