Boğazdaki lenf bezleri niçin şişer, hangi durumlarda?

Boğazdaki lenf bezleri (boyun lenf nodları), vücudun bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır ve genellikle enfeksiyon veya diğer sağlık sorunlarına tepki olarak şişer. Bu şişlik, lenf bezlerinin enfeksiyonla savaşmak için daha fazla beyaz kan hücresi üretmesinden kaynaklanır. İşte boğazdaki lenf bezlerinin şişmesine yol açan başlıca nedenler ve durumlar:

Enfeksiyonlar, boğazdaki lenf bezlerinin şişmesinin en yaygın nedenidir. Bunlar şunları içerir:

• Viral enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip, mononükleoz (öpücük hastalığı), kızamık, suçiçeği ve HIV gibi virüsler lenf bezlerinin şişmesine neden olabilir.
• Bakteriyel enfeksiyonlar: Boğaz enfeksiyonları (örneğin, streptokok farenjiti), bademcik iltihabı, tüberküloz veya diş eti enfeksiyonları lenf bezlerini etkileyebilir.
• Diğer enfeksiyonlar: Mantar enfeksiyonları veya parazitik hastalıklar da nadiren şişliğe yol açabilir.

Bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi veya otoimmün hastalıklar lenf bezlerinin şişmesine neden olabilir. Örnekler:

• Romatoid artrit: Eklem iltihabıyla ilişkili olarak lenf bezleri şişebilir.
• Lupus (SLE): Vücudun kendi dokularına saldırdığı bir otoimmün hastalıktır.
• HIV/AIDS: Bağışıklık sistemini zayıflatarak lenf bezlerinde kronik şişliğe yol açabilir.

Lenf bezlerinin şişmesi, bazen kanserle ilişkili olabilir, bu durum daha ciddi olabilir:

• Lenfoma: Lenf bezlerinde başlayan bir kanser türüdür ve Hodgkin veya Hodgkin dışı lenfoma şeklinde görülebilir.
• Lösemi: Kan kanseri olup, lenf bezlerini etkileyebilir.
• Metastaz: Vücudun diğer bölgelerindeki kanserlerin (örneğin, baş-boyun kanserleri) lenf bezlerine yayılması sonucu şişlik oluşabilir.

Bazı durumlar daha az yaygın olsa da lenf bezlerinin şişmesine neden olabilir:

• İlaç reaksiyonları: Bazı ilaçlar (örneğin, antikonvülzanlar) lenf bezlerinde şişliğe yol açabilir.
• Enflamatuar durumlar: Sarkoidoz gibi hastalıklar lenf bezlerini etkileyebilir.
• Travma veya yaralanma: Boyun bölgesindeki fiziksel hasar geçici şişliğe neden olabilir.

Boğazdaki lenf bezleri genellikle enfeksiyon geçtikten sonra birkaç hafta içinde küçülür. Ancak, aşağıdaki durumlarda bir doktora danışmak önemlidir:

• Şişlik 2-4 haftadan uzun sürerse.
• Lenf bezleri sert, hareket etmeyen veya hızla büyüyorsa.
• Ateş, gece terlemeleri, açıklanamayan kilo kaybı gibi belirtiler eşlik ediyorsa.
• Nefes almada zorluk veya yutma güçlüğü varsa.

Genel olarak, boğazdaki lenf bezlerinin şişmesi çoğunlukla geçicidir ve basit enfeksiyonlarla ilişkilidir, ancak altta yatan ciddi bir neden olup olmadığını belirlemek için tıbbi değerlendirme önerilir.