Boğaz ultrasonu ne amaçla yapılır? hangi durumlarda gereklidir?

Boğaz ultrasonu, boyun bölgesindeki yapıların görüntülenmesi için kullanılan, ağrısız ve radyasyon içermeyen bir görüntüleme yöntemidir. Ses dalgalarını kullanarak tiroid bezi, lenf nodları, tükürük bezleri ve yumuşak dokular gibi yapıların detaylı olarak incelenmesini sağlar. İşlem sırasında hasta sırt üstü yatar ve boyun bölgesine jel sürülerek ultrason probu ile tarama yapılır. Genellikle 15-30 dakika sürer ve herhangi bir ön hazırlık gerektirmez.

Boğaz ultrasonu başlıca şu amaçlarla yapılır:

• Tiroid bezinin yapısını, boyutunu ve şeklini değerlendirmek
• Tiroid nodüllerini (kitleleri) tespit etmek ve karakterize etmek
• Guatr veya tiroid büyümesini incelemek
• Lenf nodlarının büyümesini veya anormalliklerini araştırmak
• Tükürük bezi problemlerini (taş, enfeksiyon, tümör) teşhis etmek
• Boyundaki kitlelerin veya şişliklerin nedenini belirlemek
• Tiroid kanseri şüphesi durumunda incelemek
• Tiroid iltihabı (tiroidit) gibi durumları değerlendirmek
• İğne biyopsisi gibi girişimsel işlemlerde rehberlik sağlamak

Boğaz ultrasonu genellikle aşağıdaki durumlarda önerilir:

• Boyunda ele gelen kitle veya şişlik olması
• Tiroid hormon testlerinde anormallik saptanması
• Yutma güçlüğü, ses kısıklığı veya nefes darlığı gibi şikayetler
• Tiroid hastalığı olan bireylerde takip amaçlı
• Ailede tiroid kanseri öyküsü bulunması
• Boyun bölgesinde ağrı veya rahatsızlık hissi
• Radyasyona maruz kalma öyküsü olan kişilerde tarama amaçlı
• Tiroid nodüllerinin takibi ve boyut değişikliklerinin izlenmesi
• Boyun bölgesinde enfeksiyon şüphesi

Boğaz ultrasonu tanı koymada yardımcı bir yöntemdir, ancak kesin tanı için biyopsi veya diğer testler gerekebilir. İşlem öncesinde herhangi bir özel hazırlık gerekmez ve işlem sonrasında normal aktivitelere hemen dönülebilir. Ultrason sonuçları radyoloji uzmanı tarafından değerlendirilir ve ilgili hekim (genellikle endokrinolog veya genel cerrah) tarafından yorumlanarak tedavi planı oluşturulur.