Ses telleri, (Plica vocalis) gırtlak ortasında ve gırtlak boşluğunda bulunan ve mukoza salgılayan zar katmanıdır. Ses oluşumu için en önemli organdır. Sesler nefes alıp verilirken akciğerden çıkan havanın ses telleri arasından geçerken titreşmesi sonucu oluşur. Gırtlaktan çıkan sesin frekansı çıkacak sesin perdesini belirler. Ses telleri kadın ve çocuklarda hem kısa hem de ince olduğu için daha tiz çıkarken erkeklerde daha uzun olduğu için daha kalın çıkar. Ses tellerinde meydana gelen rahatsızlık ve patoloji sonucu ses kısıklığı gibi farklı rahatsızlıklara sebebiyet verebilir.
Şimdi ses telleri hastalıklarına değinelim.
Akut Viral Larenjit
Sebebi: Özellikle burun ve para nazal sinüslerde meydana gelen iltihaplanmalar sonucu ortaya çıkan hastalıktır. Akut viral larenjit damlacık yoluyla bulaşır ve bu hastalığa en sık adeno virüs ve influenza virüs sebebiyet vermektedir. Özellikle havaların soğumasıyla birlikte kış aylarında daha sık görülür.
Teşhisi: bu hastalığın temel şikâyetleri seste olan kısılma ve boğaz ağrısıdır. Muayene esnasında ses tellerinin beyaz görünümden uzaklaştığı ve kabardığı görülür.
Tedavi: Tedavi yöntemleri istirahata ve yasaklamalara yöneliktir. Sesin dinlendirilmesi, buhar inhalasyonu ve sigara, alkol ve soğuk içecek ve besinlerin yasaklanmasıyla kendiliğinden düzelir. Bazı durumda bu uygulamalar yeterli olmayabilir ve antibiyotik ve mukolotik ajanlarla desteklenebilir.
Kronik Laranjit
Sebebi: Üst solunum yolu enfeksiyonları, sigara, endüstriyel gazlar, sesin aşırı yüksek dozda kullanımı, alkol, reflü gibi sebepleri olmakla beraber genellikle sebebi pek bilinmez.
Teşhis: Hastalarda hafif öksürük ve ses kısıklığı şikâyeti olur. Bu rahatsızlık bazen yavaş yavaş başlayabileceği gibi bazen de aniden gelişebilir. Muayene esnasında ses tellerinin pembe ve kırmızıya döndüğü görülür. Bu durumda gırtlak biyopsisi yapılması gerekir.
Tedavi: Ses istirahati, sigara ve alkol yasağı ile bazı medikal tedaviler yapılır ve kısa süre içerisinde iyileşir. Ses telleri üzerinde beyaz lekeler bulunuyorsa mutlaka biyopsi alınmalı ve sonuca göre tedavi edilmelidir.
Vokal Nodül
Sebebi: Yetişkin ve çocuklarda görülen en sık ses kısıklığı hastalığıdır. Vokal nodül denen ses telleri rahatsızlığı erkek çocuklarda ve kadınlarda daha sık görülmektedir. Sanatçı, öğretmen veya opera sanatçılarında sıklıkla görülür. Titreşimin uzadığı ve çok güçlü olduğu zaman vokal kıvrımın membranöz veya titreşen kısmın orta noktasında ödemle birlikte vasküler konjesyon gelişir. Bu ödem zamanında alınır ve ilerlemesine engel olunursa hastalığı atlatma süreci daha kısa olur.
Teşhis: nefes almada artış gözlenir. Sesteki esneklik kaybolur ve sesin kabalaştığı izlenir. Bu hastalığa yakalanan kişiler uzun süre seslerini kullanıyorlarsa boyun önünde ağrı hissi gelişebilir. Tıbbi tedavi metodu endoskopidir. Yapılan endoskopide vokal kıvrımın1/3'lük kısmında ve her iki taraflı kabalaşmalar görülür. Nodülün boyu, simetrisi, rengi ve şekli değişiklik gösterir.
Tedavi: Sesin zorlanmasından kaynaklı oluşan nodüllerde en etkili yöntemses terapisidir. Bu yöntem çoğu durumda tek başına yeterli olabilir. Ses terapisinin yetmediği durumda cerrahi girişim uygulanır.
Vokal Polip
Sebebi: bu tür hastalık özellikle gürültülü ortamda çalışan kişilerin aniden sesini aşırı yükseltmesiyle olur. Aynı zamanda çok sinirli kişilerin aniden seslerini yükselterek bağırıp-çağırması sonucu ortaya çıkabilir. Vokal kıvrımın içindeki damarın yırtılması sonucu oluşan ödem zamanında dinlendirilmezse hemorajik polip organize olmaya başlar. Ses tellerindeki nodüllere göre bu polipler daha büyüktür.
Teşhis: Erken safhada fark edilirse siyahımsı ve hemorajik bir görünümde olduğu izlenir. Hastanın sesinde kabalaşmalar ve çatallanmalar görülür. Özellikle bu kabalaşmalar bayan hastalar için günlük hayatlarında oldukça sıkıntı meydana getirir.
Tedavi: bu hastalıkta erken teşhis edilen hastalarda ses terapisi, irritan maddelerinin kısıtlanması ve medikal tedavi yöntemleri uygulanır. Bu tedavi yöntemlerine rağmen düzelmeyen hastalıklarda cerrahi girişim planlanır.